Frame

Geen onderdeel van de speedpedelec is zo uniek als het frame. Iedere fabrikant geeft er wel zijn eigen draai aan. Staal en carbon zijn de uitzondering, frames zijn doorgaans gemaakt van hydroformed aluminium buizen.

Draisine

Het moderne fietsframe is een evolutie van het houten frame uit 1816 waarvan de 1e fiets, de “Draisine” van de Duitser Karl Drais, was gemaakt. Toch alle respect voor dat oudje (fiets én uitvinder) die stammen uit de tijd dat het paard nog de enige optie voor “sneller” vervoer was. Dat snelvervoer werd destijds bedreigt door mislukte oogsten waaronder ook die van haver waardoor vele paarden stierven of gegeten werden. De loopfiets had daardoor de tijd mee en dat is bij de moderne fiets niet anders…
Laten we eens kijken naar het frame van die loopfiets:

  • 2 wielen van 27 “Zoll” lees maar Inch,
  • 22 Kg
  • naloop voor het voorwiel
  • assen in glijlagers van messing die geölied konden worden
  • een standaard voor het parkeren weliswaar aan het voorwiel
  • optionele zijtassen aan het voorwiel en een bagagedrager achter het zadel
  • sleeprem op het achterwiel die vanaf het stuur bedient kon worden
  • in hoogte verstelbaar zadel én stuur.

Opmerkelijk toch! En een praktische uitvinding was de naar voren klappende stuurpen waaraan je de fiets de helling op kon trekken, want bergop was niet zijn sterkste punt.

20ste Eeuw

In de 20ste eeuw kenden we maar twee soorten frames:

  1. het diamantframe (in de volksmond ook herenframe genoemd) met de zit- boven- en onderbuis in een sterke driehoeksvorm en
  2. het lage instapmodel (damesfiets) zonder bovenbuis maar met een versterkte of dubbele onderbuis.

En die waren van staal. Verkrijgbaar in verschillende groottes veelal aangeduid met de lengte van de zitbuis. Daarna kwam aluminium om de hoek kijken en uiteindelijk zelf carbonframes. Die laatste zijn bewerkelijk om te maken en daarom kostbaar waardoor we ze alleen in het duurste segment tegenkomen.

Speedpedelec

Nu, ruim 200 jaar na de Draisine en de ontwikkeling van de e-bike zien we bij de speedpedelecs dat de frames steeds massiever worden hoewel marktleider Stromer al 11 jaar geleden zijn frame met dikke onderbuis (met de 1e intube accu) presenteerde.

Inmiddels zijn er fietsen met een 2de accu in de bovenbuis (Flluid S van Fuell of de Supercharger en Superdelite van R&M) waardoor deze massieve frames het uiterlijk van je fiets bepalen. Ook het nieuwe ABS systeem van Blubrake zit in het frame evenals vele kabels en leidingen en als het even kan ook nog de controller.

Ook qua kleurstelling trekt het frame steeds meer de aandacht: zwart en wit zijn uitgebreid met talloze RAL kleuren in mat of glanzend waaronder zelfs fuchsiaroze (Drive Speed R/M van i:Sy).

Aangepast frame

Moesten frames 10 jaar geleden worden aangepast voor de plaatsing van de middenmotor van Bosch, hetzelfde zien we nu bij fietsen met een achterwielmotor voor de inbouw van de Pinion versnellingsbak bij de trapas (Code 45 van MTB Cycletech en Klever’s X Speed Pinion).

Heb je het comfort van achtervering nodig? Hier zijn vele oplossingen voor die allemaal hun impact op de framebouw hebben, van de in 2017 geïntroduceerde B Speed van Klever tot de in 2021 te verwachten Erzberg van M1-Sporttechnik met zijn split-tube design van de bovenbuis van carbon.

Ook bepaald de maat van de wielen het frame, of is het andersom? Naast 24 Inch voor de B Speed van Klever komen we zelfs 20 Inch tegen (de Ellio uit België en de Drive Speed R/M van i:Sy).

Vrachtpatsers

De meeste frames zijn berekend op een totaal maximaal gewicht van 140 Kg, hoewel de fietser van de Drive XXL van i:Sy dat mag wegen. De Multicharger transportfiets van RM doet er een schepje bovenop (175 Kg) doch één fiets spant de kroon met 200 Kg: dat is natuurlijk de cargobike Load van RM met zijn langgerekte frame en 20 Inch wiel vóór en 26 achter.

Één ding is zeker, het frame blijft altijd het middelpunt van de aandacht.

Hieronder een kleine selectie van frames zoals we die in de evolutie van de speedpedelec tegenkomen. Er is maar één conclusie mogelijk: bij de frames is niets standaard* al zit die er wel altijd aan!

* Voor onze Belgische vrienden: d'n pikkel....

Diamantframe

Traditioneel stalen diamantframe bij de Speedped van Swiss-urbanbikes.

.

Falkenjagd Hoplit E14 Speed 2020

De Falkenjagd Hoplit E14 Speed 2020 is zelfs van titanium.

Versterkt diamantframe

Met een extra buis versterkt diamantframe van de inmiddels niet meer in productie zijnde Bulls Green Mover E45 uit modeljaar 2014.

.

Door toepassing van kokervormige buizen zoals hier bij de Qwic Performance MA11 Speed.

.

Trek Allant+ 9.9S Diamantframe van carbon.

Mountainbike frames

Deze kenmerken zich door voor- en achtervering. Bij de e-bikes zijn dit de zogenaamde E-MTB's en een aantal van deze (vooral in Duitsland populaire) fietsen zijn er ook in de speedpedelec uitvoering.

M1 Sporttechniek Spitzing Evolution van carbon.

.

Riese & Müller SuperDelite GT Touring HS 2020

Lage instapframes

Vergis je niet. Deze frames zijn er niet alleen voor dames. Een verlaagde instap is voor alle fietsers een zegen.

Trek Allant+ 9.9S Stagger van carbon, modeljaar 2020. Trek noemt haar lage instapmodellen "Stagger".

.

Klassiek lage instapframe van de Dutch ID  Trekking HS N380 uit 2016.

.

En een moderne vorm hiervan: de Grace Urbanic Expert modeljaar 2017. De Duitsers noemen dit met recht een "tiefeinsteiger".

Compacte frames

Inmiddels zijn er 3 merken met compacte frames die zich kenmerken met kleine wielen én een lage instap.

De Klever B Speed: bijna een "tiefeinsteiger". Met de accu bij de trapas en 24 Inch kleine wielen die beide geveerd zijn met recht een bijzonder frame.

.

De i:SY DrivE XXL Speed R/M uit 2020 met 20 inch wielen. Hier in de extra sterke XXL uitvoering geschikt voor een fietser t/m 140 Kg. Dat gewicht is normaal het maximale toelaatbare gewicht voor fiets, accu('s), fietser en bagage...

.

Opmerkelijke Ellio (hier de Elite uitvoering uit 2020) met zijn 20 Inch wielen en all-wheeldrive met 2 motoren.

Bijzondere frames

Gelukkig is de vorm van het frame niet bij wet geregeld. Zolang het constructief maar duurzaam veilig is. We komen dan ook enkele bijzondere frames tegen.

Het kenmerkende "loop" frame van de Klever X Speed, sinds 2017.

.

Monocoqueframe van de Trefecta modellen, in dit geval het model RDR modeljaar 2020.

Wikipedia:
"Monocoque: samengesteld uit ”mono” (het griekse woord voor enkel) en ”coque” (het Franse woord voor schaal). Het is een constructietechniek, waarbij de dragende constructie wordt gevormd door de schaal, ofwel de buitenhuid, zonder inwendige versterkingen. Een monocoque is licht en torsiestijf, echter de productie is zeer bewerkelijk.".

Hét voorbeeld van een functioneel frame: de cargobike.

Foto van een RM Load 75 Vario HS: de bak kan op vele manieren ingericht worden voor vervoer van kinderen of bagage.